Minister Andrzej Dera i córka por. Wałęzy, Ewa Galińska, fot. Justyna Galińska
W Pałacu Prezydenckim odbyła się w środę 26. września 2018 r. uroczystość wręczenia Orderów Odrodzenia Polski i Krzyży Niepodległości za wybitne zasługi w walce o suwerenność i niepodległość Państwa Polskiego oraz nadania stopni podporucznika żołnierzom Narodowych Sił Zbrojnych.
Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5. lutego 2018 r. krzyżem oficerskim Orderu Odrodzenia Polski pośmiertnie odznaczony został m. in. porucznik Ignacy Wałęza (1912-1975).
W imieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy aktu przekazania odznaczenia córce Ewie Galińskiej, Radnej Rady Miasta Milanówka, dokonał Sekretarz Stanu Kancelarii Prezydenta RP Andrzej Dera. Wnioskodawcą nadania odznaczenia por. Wałęzie był Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
– Dzisiejsza uroczystość odbywa się w czasie szczególnym, w wigilię 79. rocznicy powstania Państwa Podziemnego, w stulecie odzyskania niepodległości przez Polskę. Wysokie odznaczenia państwowe dostali nasi bohaterowie. Wielu z nich niestety nie dożyło, aby mogli odebrać to należne podziękowanie ze strony Rzeczpospolitej. Ale gdyby nie ta postawa, którą chyba najpiękniej i w najkrótszych słowach określiła Inka - po prostu zachowali się jak trzeba w tych trudnych czasach. Trzeba było mieć odwagę, chwycić za broń i walczyć w czasie okupacji oczekując wolnej, suwerennej i niepodległej Polski. Chylę czoła przed bohaterami naszej niepodległości. – mówił w przemówieniu okolicznościowym minister Dera.
Ignacy Wałęza urodził się we wsi Wysokienice w gminie Głuchów, gdzie jego rodzice Ignacy i Cecylia przeprowadzili się z Warszawy przed I wojną światową. W 1934 r. po ukończeniu Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego im. Grzegorza Piramowicza w Łęczycy i zdaniu matury odbył obowiązkowy Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 26 Dywizji Piechoty przy 18 pułku piechoty w Skierniewicach. Podchorążówkę ukończył w stopniu plutonowego z 6 lokatą na 250 żołnierzy. Następnie w roku szkolnym 1936/37 odbywał obowiązkowe roczne praktyki nauczycielskie w Szkole Powszechnej w Spale, przy której działał Dom Wychowawczy dla sierot zwany „Bursą w Spale”, założony przez panie: prezydentową Michalinę Mościcką i marszałkową Aleksandrę Piłsudską, zaś kierowany był przez wybitną pedagog, Marię Szczawińską.
Od 1937 r. jako podporucznik rezerwy Ignacy Wałęza związany był z macierzystym 18 pułkiem piechoty ze Skierniewic. W kampanii wrześniowej 1939 r. jego szlak bojowy wiódł od miejscowości granicznych w Wielkopolsce po Bitwę nad Bzurą, gdzie bronił bohatersko Sochaczewa waz ze swoim I plutonem 5 kompanii II batalionu 18 pp 26DP Armii Poznań. 15. września 1939 r. odniósł ciężkie rany podczas trzeciej, ostatniej przeprawy na zachodni brzeg Bzury. W czasie okupacji niemieckiej jako oficer ZWZ-AK (ps. „Wasiak”) obwodu „Sroka” Skierniewice szkolił młodzież na kursach podoficerskich i odbierał zrzuty angielskie w okolicach Godzianowa.
Po wojnie poszukiwany przez UB wyjechał wraz z rodziną na ziemie odzyskane. W 1950 r. ukończył Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego w Poznaniu (obecna AWF im. Eugeniusza Piaseckiego). Jako nauczyciel i wychowawca związany był przed wojną i w jej trakcie ze szkołami powszechnymi w Skoczykłodach, Wysokienicach, Rzędkowie Starym, po wojnie zaś z liceami w Lęborku, Elblągu, Kartuzach oraz szkołami podstawowymi w Ursusie i Milanówku. Za wybitne osiągnięcia w pracy dydaktycznej i wychowawczej Ignacy Wałęza został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1975), nagrodą drugiego stopnia Ministerstwa Oświaty i Wychowania (1972) oraz kilkunastoma dyplomami uznania za rozwój kultury fizycznej i sportu w województwach gdańskim i warszawskim. Zmarł 5. grudnia 1975 r. w Milanówku.
W latach 1974-1975 Ignacy Wałęza, w trakcie choroby nowotworowej, spisywał swoje wspomnienia, które zdołał symbolicznie doprowadzić do momentu ciężkiego zranienia w oba podudzia od wybuchu szrapnela na zachodnim brzegu Bzury w Sochaczewie dnia 15. września 1939 r. Na podstawie tych nie publikowanych jeszcze pamiętników, wnuczka Justyna Galińska, przygotowuje obecnie film dokumentalny o swoim dziadku w ramach Akademii Filmu Historycznego w Instytucie Pileckiego w Warszawie.
– Cała nasza rodzina jest bardzo szczęśliwa i dumna, iż nasz mąż, ojciec, dziadek i pradziadek został przez Rzeczpospolitą Polską uhonorowany, po latach zapomnienia, za swoje bohaterskie czyny w kampanii wrześniowej 1939 r. i działalność konspiracyjną w AK podczas okupacji niemieckiej. To bardzo ważne, by współcześnie przywracać pamięć nie tylko o Żołnierzach Niezłomnych, czy Powstańcach Warszawskich, ale też o bohaterskich obrońcach Ojczyzny wojny obronnej 1939 r. – skomentowała przyznanie krzyża oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski córka por. Wałęzy, Ewa Galińska.
W pamięci zbiorowej narodu wydarzenia z Sochaczewa 1939 r. są wciąż bardzo mało znane. A jak pisał w swoich wspomnieniach dowódca por. Ignacego Wałęzy, kpt. Antoni Sygnarek (1906-1983), „natarcie 5 kompanii [II batalionu 18 pp] na Sochaczew przez Bzurę, bez mostu, bez amunicji, zawiera o wiele większy ładunek treściowy niż Mickiewiczowska Reduta Ordona, Westerplatte i Wizna”.